Rekuperacja to instalacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, które następuje w trakcie usuwania istniejącego powietrza z pomieszczenia i przekazywanie ciepła powietrza wylotowego na powietrze dolotowe.

Dziś rekuperacja ma bardzo duże znaczenie i z biegiem czasu ciągle na nim zyskuje, to już nie dodatek do instalacji domu ale wręcz obowiązek (domy bez rekuperacji nie spełniają warunków obiektów nisko energetycznych oraz pasywnych). Dzięki rekuperacji znacznie podnosi się komfort przebywania w pomieszczeniach, gdzie zawsze dostarczona jest odpowiednia ilość czystego i świeżego powietrza, co jest tak niezbędne w prawidłowym i wydajnym funkcjonowaniu naszego organizmu. Dodatkowo uzyskujemy oszczędności w kosztach ogrzewania pomieszczeń. Biorąc pod uwagę wentylację naturalną to dziś przy szczelnych domach nie ma ona racji bytu ponieważ po prostu nie zachodzi, a jak zachodzi to w okresie największych mrozów (największa różnica temperatur) powodując ogromne straty cieplne.
Decydując się na instalacje rekuperacji trzeba szczególną uwagę zwrócić na rekuperator, który jest „sercem” całego układu. Od niego zależy wydajność układu, komfort w pomieszczeniach oraz koszty eksploatacyjne. Dlatego przy wyborze rekuperatora przede wszystkim należy zwrócić uwagę na:

– wydajność:

Określa ile powietrza rekuperator jest w stanie przetłoczyć w ciągu jednej godziny. Wydajność trzeba dobrać po wykonaniu wcześniejszych obliczeń biorąc pod uwagę wielkość i przeznaczenie pomieszczeń, a także ilość osób przebywających w pomieszczeniach

– sprawność:

Parametr ten określa ilość ciepła, które rekuperator odzyska z powietrza wywiewanego. Wynika on bezpośrednio z rodzaju zastosowanego wymiennika ciepła. Największą sprawnością wykazują się wymienniki przeciwprądowe, potem krzyżowe, a na końcu obrotowe.

– zapotrzebowanie na energię:

Rekuperator do funkcjonowania potrzebuje energii elektrycznej. W zależności od prędkości obrotowej wentylatorów, zastosowanych nagrzewnic wstępnych powietrza, zmienia się zużycie prądu. Należy pamiętać, że rekuperator pracuje cały rok, dlatego bardzo ważne jest zużycie energii przez te urządzenia. Najnowocześniejsze energooszczędne rekuperatory wyposażone są w wentylatory z silnikami prądu stałego zużywają nawet 70% energii mniej niż urządzenia starszej konstrukcji. Średniej wielkości rekuperator (300 m3/h) potrzebuje w trakcie normalnej pracy poniżej 40 W energii na godzinę. Daje to zużycie energii 350 kWh rocznie, co przy cenie kilowatogodziny na poziomie 0,6 zł/kWh (całościowe opłaty) daje nam koszt ok 210 zł rocznie.

– poziom hałasu

Jako, że rekuperatory są umieszczane głównie w pomieszczeniu gospodarczym czy tzw kotłowni, która dziś zazwyczaj sąsiaduje z pomieszczeniami mieszkalnymi, głośność pracy urządzenia jest bardzo ważna. Hałas w układzie wentylacji mechaniczne pochodzi od rekuperatora oraz z kanałów wentylacyjnych. Inny poziom hałasu będzie na obudowie urządzenia, a inny w kanałach dolotowych i wywiewnych z centrali. Głośność urządzenia i układu zależy od konstrukcji rekuperatora, zastosowanych w nim wentylatorów oraz rodzaju kanałów wentylacyjnych. Wymienione wyżej wentylatory na prąd stały cechują się znacznie niższymi poziomami hałasu, do wentylacji mechanicznej używa się kanałów o gładkiej powierzchni głównie ze względu na opory przepływu, ale przy akustyce też ma to znaczenie, dlatego kanały wentylacyjne mimo tego, że są rozprowadzone wewnątrz pomieszczenia powinny być zaizolowane.

Wszystkie wymienione wyżej cechy mają oczywiście wpływ na cenę urządzenia i całego układu (jak to często mawiam: „nigdy nie ma nic za darmo” i  „zawsze uzyskujemy coś kosztem czegoś”) ale tylko takie rozwiązanie zapewni nam wydajną, trwałą i ekonomiczną pracę. Kierując się tymi zasadami poniesione koszty inwestycyjne szybko się zwrócą, nie mówiąc już o uzyskanym komforcie czystego i świeżego powietrza jakie daje nam instalacja rekuperacji. Wentylacja to element generujący największe straty ciepła. Przy wentylacji grawitacyjnej nie mamy możliwości jakiekolwiek sterowania przepływem powietrza.